Skolioza i hiropraktika

Skolioza predstavlja trodimenzinalno krivljenje kičmenog stuba, gde pored krivljenja u stranu postoji i rotaciona komponenta tj uvrtanje kičme. Gledajući s leđa, kičma poprima oblik slova „S“. Definiše se kao krivljenje kičme veće od 10°. Pored izmeštanja pršljenova postoji i izmeštanje (rotacija) rebara zbog čega se na jednoj strani leđa uspostavlja gibus (narodski „grba“). Skolioza menja čitavu biomahenaiku tela, zbog čega mogu biti izmešteni i mnogi drugi zglobovi, a naročito zglobovi karlice i nogu. Takođe, postoji i značajan dizbalans muskulature.

Skolioza se može podjednako razviti i kod muškaraca i kod žena, s tim što su češće kod žena i kod njih češće dolazi do napredovanje krivine. Najveći broj skolioza (80%) je nepoznatog porekla; to su tzv idiopatske skolioze. Imaju genetsku predispoziciju ali pretpostavlja se i da nastaju zbog abnormalnosti vezivnog tkiva ili neurohormonalnog defekta. Kongenitalne (urođene) skolioze nastaju zbog deformacija na pršljenovima. Kod neuroloških stanja kao što su cerebralna paraliza, traumatska paraliza, poliomijelitis, gde postoji spazam ili paraliza muskulature, skolioza se takođe razvija. Može nastati i kod mnogih oboljenja vezivnog tkiva.

Skolioze kod kojih dolazi do većih ili manjih deformacija pršljenova nazivaju se  strukturalne. S druge strane, veoma česte su tzv funkcionalne skolioze koje ne prelaze 10° - 15° krivine. Kod njih ne postoji deformacija pršljenova. Nastaju zbog lošeg držanja, dislokacija zglobova donjih ekstremiteta, deformiteta kostiju nogu. Krivina karakteristična za skoliozu, u 90% slučajeva je prisutna u grudnom delu kičmenog stuba, mada može biti i u vratnom i lumbalnom delu ili na njihovim prelazima.

Lečenje osoba sa skoliozom je kompleksno, dugotrajno i često neizvesno. Tretman podrazumeva kombinaciju vežbi za jačanje i istezanje mišića, nošenje korektivnih pomagala ili stabilizaciju operacijom. Za pacijente sa skoliozom do 25°, terapija je konzervativna, tj podrazumeva vežbe za mišiće leđa, trbušnog zida, ramena i nogu. Tada se primenjuju manipulacione i mobilizacione tehnike karakteristične za hiropraktiku. Za pacijente sa krivinom skolioze od 25° do 45° indikuje se nošenje korektivnih midera. Kada krivina skolioze pređe 45° operacija je realna mogućnost.

Kod osoba sa funkcionalnom skoliozom, kada se otkloni uzrok disbalansa mišićnoskeletnog sistema (skraćenje mišića, slabost mišića, loše držanje, dislokovani pršljenovi, dislokovani zglobovi nogu), dolazi do potpunog ispravljanja. Kada je u pitanju strukturalna skolioza, pored manuelne terapije, potrebno je dugotrajno vežbanje i stalna fizička aktivnost pacijenta. Bol uzrokovan skoliozom potiče od istih uzroka koji proizilaze iz dislokacije pršljenova i zglobova koje tretira manulena medicina i hiropraktika. Odnosno, kod skolioze dolazi do izmeštanja pršljenova po istom šablonu koji se javlja i kod izolovane dislokacije pršljena.

Hiropraktikom se rotirani pršljenovi postavljaju u najoptimalniji položaj za što efikasnije i što bezbolnije funkcionisanje pacijenta. Veliki problem su i dislokovana rebra koja prate skoliotično krivljenje kičme što se, takođe, tretira manuelnom terapijom u meri koja je najoptimalnija za funkcionisanje. Otklanjaju se moguće restrikcije fascije i vezivnog tkiva i smanjuje se spazam mišića što daje prostor za aktivno učešće pacijenta u tretmanu vežbanjem. Stalna fizička aktivnost, prepisane vežbe za jačanje i istezanje mišića kao i svesnost pacijenta u vezi pravilnog držanja su ključni za lečenje.